Saturday, March 20, 2010

1968 celi postmodernistul konteqstshi


                 1968 weli postmodernistul konteqstSi

  iyavi realisti-- moiTxove SeuZlebeli.
    ucnobi grafiti. parizi 1968

  4 marts, saqarTvelos goeTes instituti maspinZlobda 1968 wlis e.w. "evropuli kulturuli" revoluciisadmi miZRvnili filmis Cvenebasa da diskusias. saubaria evropeli inteleqtualebis, studentebis, muSebis mier 60-ian wlebSi mTeli evropis masStabiT ganxorcielebul saprotesto aqtivobze, romelic memarcxene xasiaTs atarebda da mmarTveli sistemisa da misi instituciebis winaaRmdeg iyo mimarTuli. am movlenebis piki iyo 1968 wlis maisis parizis revolucia, rodesac xelisufleba garkveuli periodi veRar akontrolebda situacias. rasac sabolood mohyva prezident Sarl de golis gadadgoma dakavebuli umaRlesi Tanamdebobidan.   
  dokumenturi filmis saTauri "miTi da realoba", goeTes institutSi Sekrebil mravalricxovan sazogadoebas, 60-iani wlebSi evropaSi mimdinare winaaRmdegobriv procesebSi garkvevas hpirdeboda.
  kidev ufro saintereso iyo diskusiaSi institutis direqtoris, verner violis monawileoba. romelmac sakuTari Tavi aRniSnuli movlenebis erT-erT aqtiur monawiled warmogvidgina. filmisa da batoni violis mier mowodebuli faqtebis analitikur interpretacias gvTavazobda germanisti da istorikosi laSa baqraZe.
  ar SeiZleba ar aRiniSnos Sexvedraze misuli sazogadoebis informaciuloba da aqtiuri interesi 1968 wlis movlenebis mimarT. diskusias mxolod kiTxva-pasuxis forma namdvilad ar hqonia. yvela gamomsvleli aSkarad avlenda aRniSnul sakiTxze momzadebulobis maRal dones da TiToeuli maTgani sxvadasxva mimarTulebiT aSuqebda evropis istoriis am uprecendento moments.
  seqsualuri Tavisufleba, marqsistul-socialisturi ideologia, anarqizmi--iyo is ZiriTadi sakiTxebi, romelTac diskusiis dros TiTqmis yvela monawile 60-ini wlebis movlenebis mTavar gamomwvev faqtorebad asaxelebda. SigadaSig marixuanas, kontraceptivebisa Tu e.w. "ZuZuebiT Setevis"' faqtebze aqcentebis gakeTebiT, publikis interesi erTiorad izrdeboda da Sexvedra pikantur mimarTulebas iZenda. magram, zogadi TvalsazrisiT unda iTqvas rom, diskusiaSi monawileTa Sefasebebi 60-ian wlebis masmediis mier damkvidrebul, e.w. "studenturi mRelvarebis"  stereotips didad ar gascilebia.
 savaraudod, faqtis srulyofilad warmoCenas xeli SeuSala movlenebis gaSuqebam mxolod berlinisa da dasavleT germaniis konteqstSi. faqtiurad ar Canda parizis da gansakuTrebiT "situacionist internacionalis" dajgufebis roli aRniSnul sakiTxTan dakavSirebiT. 
  1957 wels italiis sofel kozo-daroskiaSi daarsebuli "situacionist internacionali" 60-iani wlebSi ganxorcielebuli mRelvarebis mTavari inspiratori iyo. am dajgufebam faqtiurad moaxdina zemoTnaxsenebi parizis 68 wlis revolucia.
 "situacionistebi"  Tavidanve avlendnen maTi Tanamedrove burJuaziuli sazogadoebisa da masmediis winaaRmdeg brZolis or ZiriTad mimarTulebas. pirveli maTgani, jgufis erT-erTi lideris, frangi inteleqtualis gi debordis ideologias efuZneboda da iseTi radikauri meTodebiT cdilobda burJuaziuli sazogadoebis demontaJs, rogoricaa gaficva, blokada da sxva. xSiria SemTxvevebi, roca 1968 wlis Sefasebisas mxolod am erT mimarTulebas eyrdnobian. Tumca, jgufis meore lideris, danieli mxatvris asger iornis faqtoris ugulvelyofa, aRniSnuli movlenebis calsaxad da banalurad warmodgenis mTavari mizezia. 
  iornis ideologia platonis filosofiisa da Sveicarieli fsiqiatris, gustav iungis "arqetipebis Teoriis" Rrma analizs warmoadgenda da Tavs iyrida "situlogiad" wodebul axal disciplinaSi.
  situlogia Taqnamedrove cxovrebaSi ori sapirispiro tendenciis mogvarebis mcdelobaa. pirvel maTganSi gaerTianebulia iseTi analitikuri mimarTulebebi, rogoricaa mecniereba da teqnikuri progresi. xolo meore, e.w. "absurduli" tendencia farTod gulisxmobs xelovnebisa da TamaSis rols adamianis cxovrebasa da garemomcvel samyarosTan mimarTebaSi.
 Tumca, unda aRiniSnos, rom arc "situacionist internacionalis" wevrebisaTvis da miTumetes farTo masebisaTvis, asger iornis aSkarad ze-Tanamedrove principebi bolomde gaugebari iyo. samagierod, 60-iani wlebis emociuri axalgazrdobisaTvis absoliturad gasagebi da misaRebi iyo cecxlmokidebuli "molotovis koqteilebiT" Seteva, vTqvaT, frangi policielebis kordonze, xelSi mao Ze dunis an v.i. leninis portretebiT.
  magram, asger iornis "absurdul-iracionalur" ideebs gaqroba namdvilad ar ewera. ubralod, am principebma cotaTi droSi gadainacvla da 21-e saukunis postmodernistuli sazogadoebis cnobierebis erT-erT ganmsazRvrel faqtorad iqca.
  postmodernizmma, samarTlianobis principebidan gamomdinare, erTmaneTTan moagvara e.w. "pop" da elitaruli kultura, uaryo yovelgvari sistemis arseboba da adamianis cnobiereba usasrulo pluralistul-iracionalistur konteqstSi gadaiyvana. rasakvirvelia, aseT mdgomareobamde Tanamedrove adamiani mxolod garemo pirobebis xelSewyobiT ar misula. "situacionistebis" mier 70-ian wlebSi gavrcelebuli mowodebis Tanaxmad, dajgufebis yvela wevri "gavlenis agentebad" unda gabneuliyo mTels sazogadoebaSi da mis instituciebSi, raTa "Signidan" moexdinaT sakuTari ideebis realizeba. brZolis aseTi meTodi droSi ganxorcielebaze iyo damokidebuli da Tavisi Sedegebi gamoavlina 21-e saukunis arqiteqturaSi, mwerlobaSi, xelovnebaSi, agreTve postmodernistul sociologiasa da filosofiaSi.
  ase rom, 1968 wlis Semdgomi movlenebi mxolod kontraceptivebis legalizebiT an pank-rokis popularizaciiT ar gagrZelebula. 60-ian wlebSi ganxorcielebuli cnobierebis totaluri gadafasebis Sedegebi gacilebiT ufro Rrmaa da socialur faqtorebTan erTad, sruliad realisturad gulisxmobs "SeuZleblis" SesaZleblobas.

                                                                                                      











No comments:

Post a Comment