Monday, February 8, 2010

postmodernistuli sakiTtxavi

                                        

                                         postmodernistuli sakiTxavi

     modiT, siyvarulze saubriT daviwyoT.
     erTi wuTiT warmovidginoT, ra iqneboda, rom rom SoTa rusTavels naklebdramatulad eCvenebina nestan-darejanisa da tarielis gamijnurebis ambavi da yovelive amas sacodavi xvarazmSas svetze SemoxeTqeba an qajeTis cixis bataliebi ar mohyoloda Sedegad? an iqneb tarieli ar yofiliyo ase ususuri siyvarulis winaSe da indoeTis princesasac cota lmobiereba gamoeCina, siyvarulis saxeliT ase xelaRebiT rom istumrebda aTasgvar faTerakebSi mzis sadar Wabuks? 
     Tumca, genialuri poetis ganzraxva absoliturad gasagebia; Tavis Semoqmedebas is maqsimalurad globaluri masStabiT moiazrebda da amisaTvis mijnuroba kosmiuri kataklizmebis gamomwvev mizezadac ki miaCnda.
     magram, cxraasi wlis win dawerili poemis rezonansi imdenad mZlavri aRmoCnda, rom 21-e saukuneSic lamis "saqmeni sagmironias" koncefcia ganapirobebs sasiyvarulo urTirTobebs. Cvens droSi am mowodebam Tavisi romantikuli buneba ki dakarga da bevri materialuri faseulobiT iqna Canacvlebuli, magram amiT problemas araferi eSvela. marTalia,  xataelebTan saomrad aRaravis istumeben, magram samagierod avtomobili da maRalanazRaurebadi samsaxuri "WeSmariti mijnurobisaTvis" mTavari pirobebia. Tumca, kompromisuli gadawyvetilebebic SeiniSneba: "vefxistyaosnis" zepirad codnasa da Wadrakis mziTevSi gatanebas dRes aRaravis sTxoven. 
    mere iyo da galaqtionis poeturi magaliTebi gveimedeboda siyvarulis yovelgvari pirobiTobisagan gaTavisuflebis saqmeSi, magram nuras ukacravad. "rac ufro Sors xar, miT ufro vtkbebi"-- iseTi TviTkmayofilebiT acxadebda poeti, rom msgavsi damokidebuleba veraferi saSveli iyo siyvarulze gacilebiT miwieri warmodgenebis mqone ubralo mokvdavTaTvis. aseT ukiduresobas jobda isev  "inalifas lurja cxeni" migegvara sayvarlisaTvis, rogorc es akaki wereTels aqvs naCvenebi Tavis "gamzrdelSi".
   Tumca, gamosavali isev drom dagvanaxa. dRes, wina TaobebTan SedarebiT naklebad "zogadganaTlebuli", magram samagierod ufro Tvisufali gogo-biWebi Tamamad ecnobian erTmaneTs, paemansac ubralod uniSnaven da mouridebladac "kocnaoben" qalaqis baRebsa da skverebSi. marTalia,  yvelaferi amis fonze xSirad ismis "siyvarulis tradiciuli gamocxadebebi",  magram ironiuli intonaciac advili SesamCnevia da aSkaraa, rom laR, Tavisufal urTierTobebs alternativa ara aqvs. 
   es ukanaskneli magaliTi Tanamedrove postmodernuli cnobierebisaTvis damaxasiaTebeli tendencia yofila. italieli filosofosi umberto eko SeyvarebulTa Soris "postmodernul damokidebulebas" Semdegnairad ganazogadebs: "...mosaubreTagan arcerTi ar ganicdis uSualod, magram orive iRebs warsulis gamowvevas, romelsac veRarsad wauvlen da amitom cnobierad da siamovnebiT erTvebian ironiis TamaSSi, magram siyvarulze saubriT mizani mainc miiRweva".
   berZnuli filosofiidan cnobilia, rom  "erTi--mravalia" an piriqiT, xolo postmodernizmisTvis mravali kidev ufro mravali yofila. paradoqsulad an alogikurad xom ar geCvenebaT? ho marTla, alogikurobac postmodernizmis mTavari damaxasiaTebeli niSania, dehumanizaciasTan da movlenebis "gonebis TvaliT" danaxvasTan erTad. mokled, bevri iseTi mcneba dagvigrovda, rom aSkaraa sadRac racionaluri warmodgenebis miRma vimyofebiT. magram, SesaSfoTebeli araferia. rogorc Rrmadpativcemuli filosofosebi gvarwmuneben (J.f. liotari,  v. velSi), aseTi damokidebuleba kacobriobis etapobrivi ganviTarebis Sedegia da ubralod 20-21e saukuneebis mijnaze mouwia Cvens sazogadoebas imyofebodes e.w. "postmodernuli pluralizmis" mdgomareobaSi.
    "filasofosTa brZnoba" iqeT iyos da erTi Zveli WeSmariteba gvarianad nugeSismomcemlad JRers: cisqveSeTSi axali araferia. es magaliTi Tamamad imitom moviyvane, rom es dalocvili postmodernizmi istoriuli gamocdilebis interpretaciis TvlsazriisiTac ar gvzRudavs Turme.
      rodesac postmodernizmis Sesaxeb Seqmnil Teoriebs ecnobi, Zalauneburad yvelaze did masStabebze giCndeba asociacia. 21-e saukunis am fenomens realobis yvela sazRvris miRma, usasrulobaSi gadavyavarT.
   ici ra vqnaT? spiritualuri seansi CavataroT. yvelaze "papsa" romelicaa: bneli oTaxi, erTi TefSi, erTic sanTeli,    
da alfaviti gemovnebiT (qarTuli an laTinuri). Tan piriqiT moviqceT: sulis moxmobis nacvlad iqiTurebs vkiTxoT: ra aris postmodernizmi? Sariani kiTxvaa. pasuxis gamcems ori Tavi Tu ara ori suli mainc unda hqondes. 
   ...bnel oTaxSi raRacam gaiWraWuna, TiTqos haeri SeiZra. gveSinia, magram SiSiT unda gveSinodes, sxvanairad ar gamova. cotac da... va, es xom...
   "suleTidan" gamosuls TeTri Coxa Caucvams, Tavze marixuanas foTlebiani bendena axuravs da fexze Cinuri "dvamiaCebi" uWers. mxarze ZvelisZveli orkasetiani magnitafoni hqonda gadebuli. jer "trulailas" usmenda, mere "rusulebi" CarTo da bolos "wynarebi". kargiT ra, nacnob hangebze nu avcmukdebiT. jer kiTxvaze gagvces pasuxi, vnaxoT ra kacia? 
   magnitafons dauwia da daiwyo: "iyo bneli da ukuni. movida postmodernizmi da..."
   wadi Seni. yvaryvare TuTaberi yofila. aqamde rogor ver vicani. an es ra ecva, viRac kai tipi megona.
   marTalia, postmodernizmis erTerTi maxasiaTebeli sxvadasxva stilisa da mimarTulebis erTmaneTSi aRreva gaxlavT, magram, yvaryvaresnairi naucbadevi da TviTneburi kombinaciebi TvalTmaqcobaa da meti araferi. 
   postmodernizmma 20-21-e saukuneebis mijnaze ganviTarebis axali mimarTuleba misca sazogadoebrivi cxovrebis yvela sferos: sociologias, arqiteqturas, xelovnebas. gansazRvra axali cxovrebis wesi da Tanamedrove cnobiereba. Tuki renesanss, klasicizms an modernizms sakuTari principuli sazRvrebi gaaCndaT,  postmodernizmma absoliturad gaiTavisufla Tavi yovelgvari pirobiTobisagan. Tanamedrove sazogadoebas mieca Sansi "pluralistulad" moqmedebisa. rac gulisxmobs, Tavisufali kombinirebisaTvis gamoyenebuli iqnes yvela is forma, movlena Tu fenomeni rasTanac hqonia an aqvs Sexeba kacobriobas. 
  es abavi, rom Sevitye, vifiqre axla ki damidga nanatri dro Cemi SemoqmedebiTi potencialis gamosavlenad-meTqi. Tanac, germaneli mxatvaris i. boisis cnobili gamonaTqvamiT Segulianebulma ("yvela adamianSi aris mxatvari"), kinaRam marTla xelovnebaSi movcade Zalebi. magram, mere Sevityve, rom postmodernizmSi ara marto TvaliT danaxul, aramed intuiciur SesaZleblobebsac eniWeba mniSvnelobao da Tavi Sevikave. emand yvaryvaresaviT ar Cavflavde meTqi da  isev "uferul Teoriebs" Cavujeqi.
  postmodrnizmi principulad upirispirdeba da stereotipad miiCnevs yovelgvari sistemis asebobas. "totaluroba rogorc aseTi moZvelda. dadga nawilTa ganTavisuflebis Jami"-- amayad acxadebs postmodernis filosofosi v. velSi. maxsovs, aranaklebi paTosiT "nawilebis ganTavisuflebas" gvpirdeboda umberto eko Tavis erTerT Zvel werilSi, oRond,  globalizaciis WrilSi. "erTiani msoflios" ideisa ar iyos, Tu postmodernizmis SemTxvevaSic politikur-korporaciuli interesebis asparezad viqeciT mxolod,  aRar yofila saSveli da egaa.
   Zalian aRar gavagrZeleb, Torem nametani abdaubda gamomiva. erTi ramis  aRuniSnaoba namdvilad ar egebis. Turme nu ityviT da, postmodernistul "samoTxeSi" yvelaze dapirispirebuli elementebis mogvareba konsensusiT ki ar xdeba, aramed samarTlianobis niSniT. yvelafers Tavisi adgili aqvs miCenili da ar ganarCeven erTmaneTisagan e.w. elitarul da pop kulturas. roca amas kiTxulob, postmodernizmi iseTi sayvareli geCveneba, rom lamisaa SeWamo. magram, arc SesaWmeli da arc xelismosakidebeli rCeba raime, rodesac gebulob, rom: "irgvliv yvelaferi iseTi arastabiluri da meryevia, rom mxolod ironia, parodia da iumoria eWvgareSe faseulobebi (www.wikipedia.org--postmodernizmis ganmarteba).
   bolos isev "vefxistyaosniT" davamTavreb. tarielis gasagonad vityvi: emand, Tu gatyavebis dros Tan ar gaayola, vefxvis kudi moiZios samosze da acremlebuli Tvalebi SeimSralos. satirali raRa gvaqvs. Cveni xnis qvac aRar aris  dedamiwis zurgze da gadasaSenebeli rom vyofiliyaviT aqamde mogveweoda rame. axal epoqaSi (miTumetes "vefxis" weli iwyeba) vai-viSi da gabrazebul gulze faTerakebi aRar Segvferis. cota postmodernistulad viazrovnoT Tu SeiZleba. cxovelTa uflebebis damcvelebis Tu geSinia, magas Cven movagvarebT. alibi magari gvaqvs. vetyviT: afeqtis mdgomareobaSi iyo, Seyvarebulad moeCvena da eWvianobis niadagze daaxrCo-Tqo. Tu Zalian gaajanjleben, egreve magaTi otelos saqciels wamovaZaxebT. gaRma Seedaveo, xom gagigonia? 
   mokled, tirili ar gamagono, Torem,  bebia elizabeT teilors davuZaxeb da mere oooo...
       

   

                                                                           


   

No comments:

Post a Comment