Monday, February 8, 2010

artintervencia

                       
artintervencia

   ritorikaSic weria da iliasc uTqvams yvelaferi Tavidan unda daiwyos kacmao. magram, bolo drois Tbilisis ganaxlebisa da ganviTarebis yvela proeqti me-19 saukunis safuZvlebidan iRebs starts. gasagebi tendenciaa, qalaqis ZiriTadi koloriti swored am periodSi Camoyalibda da dRemde metnaklebad SenarCunda. Tanac kargia, rom bolo drois axalmSeneblobebis uxeSi SemoWra Tbilisis istoriul nawilSi raRac CarCoSi moeqca.
   piri iseTi uCans, rom saxelmwifo qveynis istoriul-kulturul memkvidreobas turistuli mimarTulebiT awesrigebs.
   magram, erTi uaryofiTi mxare namdvilad aqvs am sayovelTao facifucs. rogorc xSirad gvCvevia, erTidan meore ukiduresobaSi gadavvardebiT xolme. ukve yvela doneze SeiniSneba sistematiuri mibaZuloba me-19 saukunis stilis mimaT, "qarTuli aguris" faqturidan dawyebuli, damTavrebuli yovelive Zvelis xeluxleblad SenarCunebis lamis paranoiuli moTxovniT. 
   gasakviri ar unda iyos, rom qveyana, romelic progresulobiT didad veraferSi daikvexnis, iZulebulia Tavisi Tanamedrove cxovreba istoriaze apelirebiT warmarTos. uaxloes momavalSi aucileblad mogviwevs yovelive amas gacilebiT sicocxlisunariani mimarTuleba davupirispiroT, sanam mTeli Tbilisi restornebis esTetikis mixedviT ar mowyobila.
   beTlemis ubani Zvel TbilisSi is erTaderTi adgilia romlis xelyofa Tanamedroveobis vercerT saxelovan "developers" ver xelewifeba. nariyalas ZirSi, kldis qimze Sefenili saocari adgili miuwvdomelia nebismieri uxeSi novaciisaTvis. garda amisa, eklesiebisa da aTeSga-meCeTis mistika iseT sivrces qmnis, rom umal beTlemis quCa-kibis pirvelive safexurebze daamTavreben arsebobas "centr pointebi" da "aqsisebi",  sanam Savi korpusebiTa da "TauersebiT" Seesevian am gamaognebel xelovnebas. magram, erTi Seusabamoba mainc TvalSisacemia: yvelganmavali Savi jipebi aqac SemomZvralan da urcxvad mouwyviaT "parkingi" ulamazesi aivnebis qveS. roca amas xedav, zrdilobis gulisTvis goimobas eZaxi, Torem gulSi aucileblad magrad iginebi. da mainc,  Zveli Tbilisis WirisufalT SedarebiT mSvidad SeuZliaT igrZnon Tavi qalaqis am nawilSi mainc.
   simarTle rom iTqvas, "siZvelisadmi grZnoba-pativi" Znelad Sesalevi stereotipia, roca imyofebi "sazRvarze meidnisa da sololakisa", sadc aSpaSxanac aqvea da yaraCoxelebis, kintoebis, zurna-dudukis warmodgenac advila adamianis fantaziisTvis. soso griSaSvilisa ar iyos, aseTi suraTiT moxiblulma SeiZleba marTla andamativiT dauwyo darajoba Zveli Tbilisis karebs. magram, WeSmaritad getyviT,  beTlemis ubanSi "sazogadoebrivi xelovnebis proeqtis" ganxorcielebam gvixsna yvelani aseTi mijaWvulobisagan.
   2-4 oqtombers "art-zona Tbilisi-poloneTis" egidiT mowyobili "sazogadoebrivi xelovnebis proeqti beTlemis ubanSi" iyo iseTi eqsperimenti, romelmac kargad dagvanaxa Tu rogor SeiZleba SenarCundes qveynis kulturuli memkvidreobis sicocxlisunarianoba misi radikaluri transformaciis gareSe.
   

  patara saba beTlemis ubanSi cxovrobs. cicabo kibes aivli da wiTeli xis karebs miadgebi. akakuneb. kari SeiZleba sabam gagiRos. Tu ara, eseigi ar calia. erT cicqna ezoSi an velosipeds daaqrolebs an "makdonaldsSi" wasayvanad amzadeben. sabas ezos moajiri aqvs da SesaniSnavi xedi. SuSabandis gaswvriv lamazi yvavilebi CaumwkrivebiaT. saerTod, qoTnis yvavilebis esTetika saocrad ganviTarebulia beTlemis ubanSi, Cveulebriv TiTqmis yvelas aqvs. es karmidamo sxvebisgan imiT gansxvavdeba, rom sabas ezoSi aTeSga "udgas", mexuTe saukunis zoroastrizmis sakulto nageboba, cecxlis taZari, mogvianebiT meCeTi. dRes ki sakmaod kargad movlili da SenarCunebulia. ucxo adamiani aq aravis ukvirs, turistebi sistematiurd moinaxuleben cecxlis taZars. magram, dRes da momdevno ori dRis ganvmalobasi aTeSgam xelovnebis aqcias unda umaspinZlos. 
  artisti mamuka jafariZe taZarSi frTxilad Cadis da kldis saZirkvelze raRac figuras mkrTalad xatavs. mere ukan brundeba da CasasvlelSi patara magidas dgams. magidaze absenti Cndeba, me-19 saukunis modernistebis mTavari stimulatori, natexi Saqari da patara Wogriti. sasmelis momzadeba absentian Saqarze cecxlis wakidebiT xdeba. mere Tbil da tkbil spirts gadakrav da WogritiT an naxats daakvirdebi an mis miRma raimes, gaaCnia ramdenad imoqmedebs sasmeli.
  aTeSgaze aqciis stumrebis gamaspinZleba am meTodiT xdeboda. patara sabas ki Saqris natexi mudam pirSi edo (absentis gareSe rasakvirvelia) da isev daaqrolebda velosipeds xalxiT gatenil ezoSi.
  sami dRis ganvmalobaSi pirveli stumrebi rogorc wesi im ubneli biWebi iyvnen. SesaniSnavi adamianebi, saocrad tolerantulebi yovelive msgavsi ucnaurobis mimarT. Semovidodnen, Wiqa absentiT gaixsnidnen madas da Semdeg aguris moajirze Camosxdebodnen an dominos Seuberavdnen.
  cecxlis taZaric kargia da lamazi xedic Zvel Tbilisze, magram beTlemis ubanSi sxvac bevri saintereso xdeboda im dReebSi. ZiriTad saorientacio saSualebad uxarisxo qaRaldze dabeWdili ruka gaxldaT, romelsac Znelad Tu endoboda kaci. ukeTesi iqneboda Tu kiTxva-kiTxviT miagnebdi romelime aqciis adgils.
  gomis quCaze, romeliRac saxlis saremonto samuSaoebTan erTad rusiko ouTis videoc iyo warmodgenili. cementSi amosvrili da "armaturaze" mojajgure muSebi advilad xvdebodnen gzaabneuli damTvaliereblebis gasaWirs da iqve sardafSi Camaval kibeze miuTiTebdnen. sardafis erTi kedeli ekranad iyo gaTvaliswinebuli. sibneleSi proeqtori ar Canda, miTumetes rom kedelze kadrebi periodulad Cndeboda. Tu beTlemis ubanSi sazogadoebrivi sapirfareSoebis problemas gaviTvaliswinebT, sardafSi arcTu xelovnebasTan saziareblad Casuli adamiani ra dReSi Cavardeboda uecrad anTebuli ekranis winase advili warmosadgenia.
  "xelovnebis proeqtis" saerTo Sefasebis TvalsazrisiT unda aRiniSnos, rom es masStaburi aqcia gacilebiT saintereso iqneboda ufro metad rom yofiliyo aTvisebuli Ria cis qveS sivrceebi: quCebi, aivnebi, TavSeyris adgilebi. Tumca am TvalsazrisiT gamonaklisic arsebobda. magaliTad, cumbojgufis mier warmodgenili xis kibis konstruqcia saTvalTvalo xvreliT vizualuradac sainteresod gamoiyureboda beTlemis samreklos fonze. miTumetes, rom saritualo da sayofacxovrebo obieqtebis Tamami kombinacia aqaurobisTvis ucxo arasodes yofila.
  gacilebiT aqtualuri iyo margo korabliovas perfomansi "ori fanjara" beTlemis 10 nomerSi. sarkmlidan gadmokidebuli ankesi Savi puriT, dolaris simboloiani vedro da gazis milze "miskoCili" gogona provokaciisTvis sakmao safuZvels qmnida. magram perfomansis simZimis centri mainc SenobaSi iyo. moZvelebul kibeebze asuli adamiani karebze dakiduli fardis iqiT Seyofda Tavs Tu ara maSinve dakargavda orientacias fiqtiursa da realurs Soris. aq monawile artistebic da ojaxis diasaxlisic srul interaqciaSi imyofebodnen erTmaneTTan da damTvalierebelic am principiT iTqvifeboda oTaxebis saocrad Wrel garemoSi.
aqciebis mokrZalebuli da naklebprovokaciuli xasiaTi albaT Jan-luk godaris frazamac ganapiroba, romelic proeqtis organizatorebs ratomRac devizad qondaT gamotanili: "nurafers Secvli, raTa yvelaferi gansxvavebuli iyos". raimes radikalurad Secvlis survili arc hqonia "xelovnebis proeqtSi" monawile artistebis umravlesobas. amitom, maTi namuSevrebi ZiriTadad Zveli saxlebis Soreul kunWulebSi da Znelad misagneb adgilebSi iyo ganTavsebuli. Tumca, fotograf guram wibaxaSvilis kolaboraciuli proeqti agronom aleqsandre ovanianis saojaxo plakatebTan erTad, xelovnebis yoveldRiuri cxovrebis nawilad qcevis kargi magaliTi iyo. aseTi damokidebuleba yvelaze metad albaT organizacia Icomos awyobda, romelic beTlemis ubnis ganaxlebis, aRdgenisa da konservaciis sakiTxebze muSaobs. organizaciis wevrebi proeqtSi CarTulebi iyvnen sxvadasxva leqciebis kursebiT. garda amisa, saintereso iyo maTi samusao ofisi, romelic leqciebisagan Tavisufal dros warmodgenili iyo rogorc instalacia-obieqti.
   gansakuTrebuli aRniSvnis Rirsia Bouilon Group-i, romelc beTlemis ubanSi or aqcias warmoadgenda: "apartamenti 4"--- perfomansi gordon mata-klarkiseuli paTosiT da "sufra", romelic CarTulobis, Tanamonawileobis da Ria sivrcis aTvisebis saukeTeso magaliTs warmoadgenda. zemo beTlemis terasaze gaSlili sufra erTi SexedviT tradiciuli qarTuli ceremonialis STabeWdilebas tovebda: TamadiT,  meriqifiT da mandilosnebis privilegirebuli mdgomareobiT. Tumca, rogorc SemdegSi gairkva, es yvelaferi ufro "gzebze sufris gadafenas" gavda, sadac marTalia didi gulmodginebiT aravin gepatiJeba da arc Rvinos gaZalebs vinme, magram inglisuri ambavisa ar iyos Sen Tavs Senve SegiZlia uSvelo. 
   Tbilisis SesaniSnavi xedis fonze gamarTuli "qeifi" ase nel-nela aCenda sterotipebis msxvrevis tendencias da Tqven warmoidgineT gvariani provokaciisTvisac gvamzadebda. rogorc SemdegSi gairkva, im dReebSi vinc Wiqa Rvino aswia da lukma gatexa Zalauneburad yvelani sololakis qedze mdgari qarTlis dedis dabadebis dRis ceremonialSi viRebTiT monawileobas.. Tanac, perfomansis konceptidan gamomdinare, hermafroditi qarTlis dedisa. dauviwyari iyo yovelive amaze beTlemis ubneli qalbatonis aRSfoTebuli reaqcia. raoden didi Zalisxmeva dagvWirda, rom yovelive "Serekili" ucxoelebisTvis dagvebralebina.
   magram, me ufro lamazi ambavi maxsendeba am perfomansTan dakavSirebiT: "sufras" xSirad stumrobda erTi iqauri dardimandi da moqeife kaci. WiqiT xelSi sadRegrZeloebs iZaxda, yvelas esiyvaruleboda. erTxelac eklesiis ezoSi dakrefili wiTel-yviTeli vardebiT dabrunda da SesaniSnavi reveransiT Camouriga sufris wevr mandilosnebs. mere es kaci gomis qucaze vnaxe. aguris moajirze ijda. garindebuli iyo da sevdanarevi bedniereba etyoboda.
   sul yvelaze bolos isev sololakis qedze mdgari skulptura magondeba. ar vici absentis brali iyo Tu ara,  momeCvena ,rom qarTlis deda TasiT xelSi samadlobels gveubneboda, gabrazeba sul ar etyoboda. esec rom ara, darwmunebuli var ZuZuebi mainc dagvlocavdnen.
   erTi ram ki danamdvilebiT SeiZleba iTqvas; oqtombris im lamaz dReebSi ganxorcielebulma artistulma intervenciam mTeli samyaro Tu ara, beTlemis patara ubani namdvilad kidev ufro gaakeTilSobila.


No comments:

Post a Comment